İsa'nın Kabre Konulması ve Dirilişinde çelişki var mı?

Müslümanların İncil'de çelişki iddia edegeldiği gibi çelişki iddaa eden Müslüman profesör de İsa'nın kabre konulmasında ve dirilişinden sonra görülmesinde çelişkiler olduğunu iddia ediyor.Bu iddiasının gerçek mi değil mi diye incelemeye devam ediyoruz.Dört İncil Farklılıkları ve Çelişkileri adlı kitabında s.336-338’de bakın ne diyor.Kırmızı yazılar iddia edilenlerdir.

Hz. İsa'nın kabre konulması ile ilgili olarak İncillerdeki farklılıklar ve çelişkiler kısaca şunlardır :

1- Çarmıhtan ölü olarak indirilen Hz İsa'yı,Yuhanna'ya göre,Yusuf ve Nikodim isimli iki kişi defnetmiştir.Sinoptik İncillere göre sadece Yusuf defnetmişti(Matta, 27 ;57-61; Yuhanna, 19; 39-40).

Cevap:İsa'yı defnedenler Yusuf ile Nikodim beraber yapmıştır.Yuhanna defnedenlerin ikisini anlatmıştır. Sinoptik İncillerde ise defneden kişileri değil de bir kişiyi Yusuf'un defnettiğini anlatmıştır.Yani bu şuna benzer biri resim çizenleri anlatıyor olsun.Resmi çizenleri anlatan birinci kişi resmi iki kişiyle çizdi diyor,diğeri ise bir kişi için resmi çizdi diyerek anlatıyor.Nasıl ikinci anlatanın ikinci çizen kişiyi söylemese de onun çizmediğini belirtmemiş olmayarak çelişki oluşturmuyorsa İsa'yı defnedenler de de çelişki oluşturmaz.

2- Yusuf ve Nikodim,Hz. İsa'nın kefenine Yuhanna'ya göre hoş kokular sürmüşlerdir.Diğer İncillerde bu konuda her hangi bir bilgi yoktur.(Yuhanna, 19 : 39 ; Markos, 15 : 42-47)

Cevap:Diğer inciller dışında bu olayın anlatılmaması bir çelişki olusturmaz. Çünkü diğerlerinde anlatılmamıştır.Bu yüzden de aksini söyleyen de yoktur.İnciller arasındaki bu farklılık gibi görülmesinin nedeni ise bu müjdelerin farklı farklı yerler için ve mesajı anlatmak içindir.Mesela Matta İncil'inde eski antlaşmadan alıntılar bol olup Yahudiler için yazılmıştır.Markos da Romalılar için yazılmıştır.Daha ayrıntılı açıklama için bkz.Neden Dört İncil

3- Sinoptik İncillerde Hz. İsa'nın defnedilmesi olayına kadınların şahit oldukları yazılı olmasına rağmen, Yuhannna İncilinde bu konuda bilgi mevcut değildir(Matta, 27 : 56-61 ; Markos, 15 : 42-47 ;Luka,23 : 50-56; Yuhanna, 19:38-42).

Cevap:ikinci cevap bunun içinde geçerlidir.

Hz. İsa'nın yeniden dirilerek mezarını terketmesi hadisesi, Matta bap 28, Markos bap 16, Luka bap 24, Yuhanna bap 20-21'de anlatılmaktadır.Adı geçen İncillerin bu baplarında anlatılan hadisede şu noktalarda farklılıklar görülmektedir:

1- Hz. İsa'nın kabre konulmasından sonra onun kabrini ilk ziyaret edenler, Matta'ya göre Mecdelli Meryem, Salome ve Yakub'un annesi Meryemdir. Luka'ya göre mezarı ilk ziyarete gidenler bir grup erkek ve kadındır,bu İncilde şahıs ismi verilmemektedir. Yuhanna İnciline göre kabri ilk ziyaret eden sadece Mecdelli Meryem'dir,o,gördüklerini bilâhere diğerlerine haber vermiştir.

Cevap:Matta'ya göre mezarı Mecdelli Meryem ile öbür Meryem görmeye gitmişlerdir(Mat.28:1).Profesörün dediği gibi iki Meryem ve Salome değildir yine hataya düşmüştür profesörümüz çelişki ararken.Profesörün belirttiğini Matta değil Markos anlatmıştır(Mar.16:1).Yuhanna da ise Mecdelli Meryem mezara gitmiştir(Yuh.20:1).Markos mezara giden üç kişiyi anlatmış,Matta mezara giden iki kişiyi anlatmış ve Yuhanna ise birini anlatmıştır.Fakat ne Matta'nın diğer Meryem ile Salome'yi,Yuhanna'nın da diğer Meryem'i anlatmadığı mezara gitmedikleri anlamına gelmez.Luka da ise bir grup erkek ve kadın olduğunu anlatır ve bunların da Markos'ta anlatılan kişilerdir ve bu da Luka'nın Markos'u onaylamasıdır.

2- Hz. İsa'nın kabrini ziyarete gidenler, kabirde ilk olarak Matta'ya göre melekleri görmüşlerdir. Markos'a göre kabirde bir genci görmüşlerdir. Luka'ya göre kabirde iki insan görülmüştür. Yuhanna'ya göre ise iki melek görülmüştür.

Cevap:Meryem mezarda iki melek görmüştür. Luka ve Yuhanna olayın tamamını iki melek olduğunu anlatmıştır(Yuhanna 20:12;Luka 24:4).Markos ve Matta ise iki melekten birini anlatmayı gerek duymuştur(Markos 16:5;Matta 28:2).

3- Yeniden dirildikten sonra Hz. İsa'yı ilk gören kişi, Matta'ya göre Mecdelli Meryem, Luka'ya göre Emayus'a giden iki öğrenci, Yuhanna'ya göre yine Mecdelli Meryem'dir.

Cevap:İsa'nın ilk görünmesi hepsinde aynı anda olmamıştır.Görülme zamanları farklıdır.İsa ilk önce Matta ve Yuhanna'ya göre Mecdelli Meryem'e görünmüştür(Matta 28:9).Markos da bunu destekleyerek Mecdelli Meryem'e göründüğünü anlatır(Markos 16:9).Daha sonra Luka da anlatılan iki öğrenciye Emmaus yolunda göründü(Luka 24:13-32).Markos ta Luka'yı onaylamaktadır.İlk Mecdelli Meryem'e daha sonra Emmaus yolunda iki öğrenciye göründüğünü anlatır(Markos 16:12).

4- Hz. İsa'nın, yeniden dirilerek zuhur ettiğini Havarilere ilk olarak haber veren kişiler, Matta'ya göre iki Meryem, Markos'a göre Mecdelli Meryem ve iki öğrenci, Luka'ya göre sadece iki öğrenci, Yuhanna'ya göre sadece Mecdelli Meryem'dir.

Cevap:Kadınlar mezarı boş bulunca Yuhanna'ya göre Mecdelli Meryem tek olarak On ikilere haber vermeye gittiği doğrudur. Ama Mecdelli Meryem'in mezara tek başına gitmediği Havarilere söylediklerinden açıkça anlaşılmaktadır, çünkü diğer kadınlara atıfta bulunarak "bilmiyorum" değil "bilmiyoruz" diyor: "Rab'bi mezardan almışlar, nereye koyduklarını da bilmiyoruz" (Yu.20:2).

5- Hz. İsa'nın dirilerek kabirden çıktıktan sonra öğrencilerine göründüğü yer, Matta ve Markos İncillerine göre Galile(Celile)dir. Luka'ya göre Hz. İsa öğrencilerine Kudüste görünmüştür. Yuhanna'ya göre ise, hem Kudüs'te, hem de Galile'de görünmüştür.

Cevap:Markos ta İsa'nın Celile de görüldüğü ile ilgili bilgi yoktur.Yuhanna ve Matta da ise Celile de görüldüğünü anlatır(Yuhanna 21:1-2;Matta 28:10).Fakat Kudüs bilgisi yanlış bilgidir yine. Luka da Kudüs'te göründüğü doğrudur(Luka 24:13-16).Yer ve zaman olarak görüldüğü ayrı olduğu için bir çelişki yoktur.Zaten verilen bilgiler de yanlıştır hemde ayet de belirtmemiş profesörümüz.

6- Hz. İsa, yeniden dirildikten sonra Havarilere ve diğer öğrencilerine Sinoptik İncillere göre sadece bir kere görünmüş, ama Yuhanna'ya göre üç kere görünmüştür (Daha fazla bilgi için bkz. M.Saidî, Dirasetunftl-EnacilVl-Erbaa, s.77-82).

Cevap:İsa'nın birinci görülmesi Markos ve Luka'ya göre İsa Emmaus yolunda görülmüştü(Luka 24:13-32).Daha sonra da sofrada otururlarken görünmüştür(Markos 16:14).Yani profesörün iddia ettiği gibi bir kere görünmüş değildir.Yuhanna da üç kez görülmüştür.Görülen yerler ve zamanlar ayrı olduğundan yine çelişki yoktur.

Hz. İsa'nın ne zaman tutuklandığı, ne zaman muhakeme edilerek çarmıha gerildiği, kabirde ne kadar kaldığı, öğrencilerine ne şekilde göründüğü ve onlara neler söylediği İncillerde farklı farklı anlatılmaktadır. 

Yuhanna'ya göre Hz. İsa'nın tutuklanması Fısıh gününden önce olmuştur. Sinoptik İncillere göre ise Fısıh yemeği gecesi olmuştur.

Cevap:Yuhanna da İsa'nın tutuklanması fısıh gününden önce değil sonra olmuştur.Yuhanna 13. bölümde fısıh yemeği olmuştur,daha ileriki bölüm olan 18.bölümde ise İsa tutuklanmıştır.Yine yanlış bilgi iddia edilip çelişki çıkarmıştır profesörümüz.Sinoptik İncillerde ise Yuhanna ile aynıdır fısıh yemeğinden sonra tutuklanma olmuştur.Matta 22:7 de fısıh yemeği Matta 22:47-48 ise tutuklanmayı anlatır.

Matta İnciline göre Hz. İsa'nın, defnedildikten sonra kabirde üç gün kalacağı ısrarla belirtilmesine karşılık, aynı İncilde ve diğer incillerde onun, sebt(cumartesi) gününü takip eden haftanın ilk günü(pazar)nde kabirde görülmediği haber verilmek sureti ile büyük bir çelişkiye düşülmektedir.

Matta'ya göre Fısıh yemeği gecesi cuma günü akşamı Hz. İsa tutuklanmış, cumartesi günü saat üçte haça gerilmiş, pazar sabahı Mecdelli Meryem, tan yeri ağarırken kabrini ziyarete gidince onu kabrinde bulamamıştır(Matta, 12 :38-40 ; 26: 17-75 ; 27: 1-55 ; 28 : 1-11). 

Hz. İsa bu durumda nasıl kabirde üç gün kalmış oluyor? Bırakın kabirde üç gün kalmasını, onun kabirde kaldığı süre tam bir gün dahi olmamaktadır. Markos ve Luka, hadiseyi hemen hemen Matta'nın anlattığı şekilde nakletmektedirler. Onlar da tutuklamanın cuma günü akşamı olduğunu, cumartesi günü saat üçte çarmıha gerildiğini ve pazar günü kabirden çıktığını haber vermektedirler.Yuhanna İnciline göre Hz. İsa, cumartesi gecesi defnedilmiştir(Yuhanna, 19 :31).

Cevap:İsa'nın zamanında, neredeyse iki bin yıl önce, Yahudilerin birbiri ardına gelen zaman dilimlerinden söz ettiklerinde günün herhangi bir bölümünü bir bütün gün saydıklarıdır. İsa Cuma günü öğleden sonra mezara konmuş, Cumartesi bütün gün orada kalmış ve Pazar günü de tanyeri ağırmadan hemen önce dirilmiştir. Yahudi takvimine göre Cumartesi güneş battığında Pazar resmen başlamış sayılır. İsa'nın üç gün boyunca mezarda olduğu hiç şüphe götürmez.o zamanlar onların kullanmış olduklarını varsayıp, bugün onlara doğal olarak verebileceğimiz anlamları yakıştırmamalıyız. İsa'nın yaptığı peygamberliğin anlamını, verildiği zamandaki dil ortamında aramalıyız.

Ayrıca, İbranice'de kullanılan konuşma biçiminde daima aynı sayıda gün ve gece olduğuna dikkat etmeliyiz. Musa kırk gün kırk gece oruç tuttu (Çıkış 34:28). Yunus üç gün üç gece balinanın karnındaydı (Yunus 1:17). Eyüb'ün dostları onunla yedi gün yedi gece oturdular (Eyüp 2:13). Hiçbir Yahudinin söylemek istediği zaman dilimi bu olsa da "yedi gün ve altı gece" ya da "üç gün ve iki gece" şeklinde konuşmamış olacağını görüyoruz. Konuşma dilinde her zaman eşit sayıda gün ve gece söylenirdi ve eğer bir Yahudi üç gün ve sadece iki günü içeren bir zaman diliminden söz etmek istiyorsa üç gün üç gece diyecekti. Bu da bize Yahudi terminolojisinde "üç gün ve üç gece"nin gerçekten üç tam gün ve üç tam gece anlamına gelmediğini birinci ve üçüncü günlerin herhangi bir bölümünü içerebilen bir konuşma tarzı olduğunu açıkça gösteriyor.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta, gecelerin sayısı, sözü edilen gün sayısından gerçekte bir eksik olsa da, gece sayısının daima gün sayısına eşit bir biçimde kullanıldığıdır. Günümüzde bu şekilde bir konuşma biçimi kullanılmadığından anlamlarını çarçabuk yargılayamayız kendi yakıştırmalarımız olan ve doğal olduğunu sandığımız yorumları da onlara mal edemeyiz(1).

Kaynaklar

(1)www.incilturk.com